Para wodna jako nośnik energii była stosowana od momentu stworzenia pierwszego silnika parowego. Większość zakładów przemysłowych, w których takie silniki były wykorzystywane, korzystało z pary wodnej do ogrzewania pomieszczeń, obecnie takie rozwiązania są rzadko spotykane. Para ma wiele innych zastosowań w instalacjach przemysłowych, zwłaszcza w przemyśle spożywczym.
Proces produkcji pary technologicznej
Wytwornice pary są używane w wielu gałęziach przemysłu (spożywczy, drzewny, budowlany, chemiczny) wszędzie tam, gdzie wymagane jest szybkie, impulsowe doprowadzenie pary o niekoniecznie wysokiej jakości (bez ściśle określonego, niezmiennego ciśnienia lub temperatury), a strumień jest stały lub zmienny w niewielkim zakresie. Wytwornica może pracować okresowo, gdyż szybko i efektywnie się uruchamia, a więc może pracować jako rezerwowe źródło ciepła. Wytwornice pary są niekiedy nazywane parowymi kotłami przepływowymi z wężownicą spiralną, czasem generatorami produkcja pary technologicznej, albo kotłami bezwalczakowymi. W zależności od połączenia z atmosferą wyróżnia się ogrzewania parowe otwarte lub zamknięte, a w zależności od ciśnienia pary: niskociśnieniowe, wysokociśnieniowe i próżniowe. Rozprowadzenie pary i powrót kondensatu może przebiegać jedną rurą (ogrzewanie jednorurowe) lub dwiema. Gdy rura zasilająca znajduje się nad grzejnikiem, mówimy o zasilaniu górnym, jeśli pod grzejnikiem – o zasilaniu dolnym. Kondensat może spływać grawitacyjnie, bezpośrednio do źródła lub specjalnego zbiornika kondensatu, a następnie przyłączany jest z powrotem do źródła. Rurociąg kondensatu może być zalany (leży poniżej linii ciśnienia) lub suchy (powyżej linii ciśnienia). Obecnie do ogrzewania domów lub budynków rzadko wykorzystuje się parę. Najczęściej jest ona wykorzystywana do okresowego dogrzewania pomieszczeń, zwłaszcza w obiektach przemysłowych, jeśli w okresach postoju instalacja wodna mogłaby ulec zamrożeniu.
Przy budowie tego rodzaju instalacja musimy pamiętać o wysokich wymaganiach dotyczących bezpieczeństwa i integralności. W przeciwieństwie do cieczy, para wodna jest medium ściśliwym. W razie wypadku, wysoce sprężona para mogłaby się ulatniać w sposób bardzo wybuchowy, powodując straty materialne, a w najgorszym razie śmierć pracowników. Wysokie koszty technologii bezpieczeństwa rurociągów, układach sterowania i armaturach prowadzą do wyższych jednostkowych kosztów inwestycji w porównaniu do systemów ciepłej wody użytkowej. Straty ciepła w systemie rurociągów z parą nasyconą nie prowadzą do obniżenia temperatury, ale do częściowego skraplania pary.